Podaję za  Adamem A. Pszczółkowskim

 


SZLACHTA ZIEMI WISKIEJ

 Ziemia Wiska miała obszar 1420 km2. Były to północno-wschodnie krańce Mazowsza, sięgające aż po Puszczę Dybła i biebrzańskie błota. Innymi słowy - kompletne odludzie. W skład tej ziemi wchodziły 3 powiaty: wiski, radziłowski i wąsoski, ze stolicami w grodach książęcych (królewskich): Wizna, Radziłów i Wąsosz. Obejmowały one w sobie następujące parafie: Białaszewo, Burzyn, Drozdowo, Grabowo, Grajewo, Jedwabne, Niedźwiadna, Przytuły, Radziłów, Słucz, Wąsosz, Wizna oraz części parafii Dobrzyjałowo, Piątnica i Romany.

Ziemia Wiska zamieszkała była głównie przez drobną szlachtę. Największe majątki drobnoszlacheckie znajdowały się na terenie parafii Grajewo.

Brak na tym terenie rodów nowych, bowiem Ziemia Wiska została skolonizowana po rozgromieniu Prusów i Jaćwingów, w przeciągu XV wieku. Kolonizowały ją rody szlacheckie z ziem: Ciechanowskiej, Różańskiej, Zakroczymskiej, Nurskiej i Łomżyńskiej. Część z nich zachowało swe nazwiska. Stąd mamy tu: Bagieńskich, Biedrzyckich, Chełchowskich, Chojnowskich, Chrzanowskich, Czaplickich, Karwowskich, Konopków, Kossakowskich, Kownackich, Łempickich, Modzelewskich, Pieńkowskich, Żelechowskich, Żebrowskich... Część przyjęła nowe nazwiska od imion, przezwisk, herbów, nazw terenowych. Tak, więc, tutejsi Gadomscy zwą się Gardockimi, Kołakowscy - Jeziorkowskimi i Raciborskimi, Romani - Mikuckimi, Ciprskimi, Kiliańskimi (od Mikołaja, Cypriana i Kiliana Romanów) oraz Obryckimi, Zakliczewscy - Drozdowskimi i Niewodowskimi, Kobylińscy - Burzyńskimi, Drążewscy - Czarnowskimi i Mazowskimi, część Kownackich - Grodzanowskimi i Rydzewskimi, itd.

Spośród miejscowych rodów większe znaczenie mieli Grajewscy, Jeziorkowscy, Kuberscy, Ławscy (aż do czasu ich emigracji do Inflant w 1680 roku), Szczuki, Wagi oraz niektóre gałęzie Kossakowskich. W XVIII wieku nabyli tu ogromne majątki, a za tym i znaczenie Wilczewscy herbu Trzy Radła z Prus pochodzący.

 SPIS RODÓW ZIEMI WISKIEJ

 

nazwisko

oboczność

gniazdo

przysiółki

parafia

herb

przezwisko

Bagieński I

 

Bagienice

 

Wąsosz

Ślepowron

 

Bagieński II

 

Bagienice

Dobrzyca, Golanki

Grabowo

 

 

Bagieński III

 

Bagienice-Klimki

 

Romany

Półkozic

 

Barwikowski

 

Barwiki

 

Przytuły

Bończa

 

Biedrzycki

 

Biodry-Falki

 

Burzyn

Rawicz

 

Boczkowski

 

Boczki-Świdrowo

 

Grajewo

Dąbrowa

 

Bogusz

 

Bogusze-Rypałki

 

Grajewo

Trzaska

 

Borawski

 

Borawskie

1) Dobki;

2) Witynie;

3) a Wissa

1) Przytuły,

2) Jedwabne,

3) Radziłów

Cholewa

 

Brodowski

 

Brodowo a Wissa

 

Radziłów

Łada

 

Bronakowski

Brudnak, Bronak

Brudnaki

Olki, Piotrasze

Jedwabne

Brudne Misy

 

Brzostowski-Nadbór

 

Brzostowo-Nadbory

 

Burzyn

Bielizna

 

Brzostowski-Siestrzanek

 

Brzostowo-Siestrzanki

 

Burzyn

Kościesza

 

Budny

 

Budne

 

Białaszewo

Jastrzębiec

 

Bukowski

 

Bukowo

Wielkie, Małe

Słucz

Abdank

 

Burzyński

 

Burzyn

 

Burzyn

Modzele

 

Bzura

 

Bzury-Jeż

 

Wąsosz

Lis

 

Chełchowski

 

Chełchy

 

Niedźwiadna

Lubicz

 

Chojnowski

 

Chojnowo

1) Różańsk,

2) b.n.

1) Grajewo,

2) Niedźwiadna

Łada

 

Chrostowski

 

Chrostowo

 

Jedwabne

Ślepowron

 

Chrzanowski

 

Chrzanowo

Dusze, Nadolne, Wypychy

Przytuły

Złotogoleńczyk

 

Chyliński

 

Chyliny

Kąty, Wity

Burzyn

Jastrzębiec

 

Cwaliński

 

Cwaliny-Dołęgi

 

Dobrzyjałowo

Cwalina

 

Cyprkowski

Ciprski

Cyprki-Rożyńsko

 

Grajewo

Ślepowron

 

Czaplicki

 

Czaple

 

Słucz

Suchekomnaty

 

Czarnowski

Ciarnowski

Czarnowo

Czarnówko

Niedźwiadna

Grabie

 

Czerwonka

 

Czerwonki

 

Radziłów

Półkozic

 

Danowski

 

Danowo

 

Wąsosz

Krzywda ?

 

Dąbrowski-Szostak

 

Szostaki

 

Burzyn

Dąbrowa

 

Dobrzycki

 

Dobrzyce-Jaszczurki

 

Grabowo

Abdank

 

Dobrzyjałowski

 

Dobrzyjałowo

 

Dobrzyjałowo

Lubicz

 

Doliwa

 

Doliwy

 

Przytuły

Doliwa

 

Dołęga

 

Dołęgi

 

Niedźwiadna

Dołęga

 

Drozdowski

 

Drozdowo

 

Drozdowo

Modzele

 

Dzierżanowski

 

Dzierżanowo

 

Drozdowo

Gozdawa

 

Gacki

 

Gackie

 

Białaszewo

Łada

 

Gałąska

Gałąskowski

Milewo-Gałązki

 

Niedźwiadna

Junosza

 

Gardocki

 

Gardoty

 

Romany

Rola

 

Glinka-Janczewski

 

Glinki

 

Słucz

Trzaska

 

Godlewski

 

Godlewo-Czarnystok

 

Wąsosz

Bończa

 

Górski

 

Góry-Kawałki

 

Wąsosz

Dąbrowa ?

 

Grajewski

 

Grajewo

 

Grajewo

Gozdawa

 

Grądzki I

 

Grędy

Michały, Możdżenie, Stawiane, Pasichy, Kiełbasy

Wąsosz

Pomian

 

Grądzki II

 

Grądy

 

Jedwabne

Cwalina, Łada

 

Grodzanowski

 

Kownaty-Grodzanowo

 

Dobrzyjałowo

Suchekomnaty

 

Grzymkowski

 

Grzymki

 

Romany

Rawicz

 

Gutowski

 

Guty

1) Biała Biel, Kawałki;

2) Wyłudzino

1) Wąsosz,

2) Dobrzyjałowo

Jeziora

 

Jaczyński

 

Jaki-Ponikłystok

 

Słucz

Dąbrowa

 

Janczewski

 

Janczewo

Jakusze, Święchy

Jedwabne

Lubicz

 

Jarnutowski

Jarmułtowski

Jarnuty

 

Wizna

Prus I

 

Jedwabiński

 

Jedwabne

 

Jedwabne

Trzywdar

 

Jeziorkowski

 

Jeziorko

 

Piątnica

Kościesza

 

Jurski

 

Jurzec

Wielki, Mały

Dobrzyjałowo

Złotogoleńczyk

 

Kaim

 

Kajmy

 

Jedwabne

Grzymała

 

Kamiński

 

Kamińskie-Łubiane

 

Grabowo

 

 

Karwowski

 

Karwowo

1) a Wissa;

2) Stryjaszki, Wszebory, Kubrzane, Pawełki, Polkowo, Byczki, Zabłocie

1) Radziłów,

2) Jedwabne

Cwalina

 

Kiliański

Kilian

Kiliany

 

Wąsosz

Ślepowron

 

Klimaszewski

 

Klimaszewnica

 

Białaszewo

Dąbrowa, Suchekomnaty

Łukaszczyk

Kokoszka

 

Kokoszki

 

Wizna

Łada

Prawdopodobnie

wymarli w XVI wieku

Konieck

Konieczko

Koniecki-Rostuszewo

 

Wąsosz

 

 

Konopka

 

Konopki

1) Chude, Tłuste;

2) a Wissa;

3) Błonie

1) Jedwabne,

2) Wąsosz,

3) Radziłów

Bielizna

 

Korytkowski

 

Korytki

 

Jedwabne

Mora

Kaczyk, Leszczyk

Kossakowski

 

Kossaki

1) Ponikłystok, 2) Turki, Kubra

1) Drozdowo,

2) Jedwabne

Ślepowron

 

Kossikowski

Koszykowski, Kossykowski

Kossiki

 

Wizna

 

 

Kotowski

 

Kotowo

Kotówko

Jedwabne

Łada

 

Kownacki

 

Kownaty

1) Kownacin,

2) Grodzanowo

1) Niedźwiadna, 2) Dobrzyjałowo

Suchekomnaty

 

Kuberski

 

Kubra

 

Przytuły

Dołęga

 

Kuczewski

 

Kucze

Przestrzelce, Trzcianka, Wielkie

Jedwabne

Łada

 

Kurkowski

 

Kurkowo

 

Romany

Lubicz

Małaszyk

Lipiński-Domastoch

 

Lipniki-Domastochy

 

Białaszewo

Suchekomnaty

 

Lipiński

 

Lipniki-Modzele

 

Białaszewo

Modzele

 

Lisowski

 

Lisy

 

Romany

 

 

Ławski

 

Ławsk

 

Wąsosz

Dołęga

 

ŁEMPICKI

 

ŁEMPICE

 

Wąsosz

Junosza

 

Łepkowski

 

Łepki

Duże, Małe, Marki

Grabowo

Przerowa

 

Łękowski

 

Łekowo

 

Grajewo

 

 

Łojewski I

 

Łoje

a Wissa, Drugie

Przytuły

Jeziora

 

Łojewski II

 

Łojki

 

Białaszewo

Junosza

 

Łosowski

Łoszewski

Łosowo-Supiestany

 

Białaszewo

Prus III

 

Łubiański

 

Łubiane

 

Grabowo

Grzymała

Prawdopodobnie

wymarli w XVI wieku

Makowski

 

Makowo-Bure

 

Burzyn

Jelita

Bury

Małachowski

 

Małachowo

 

Wizna

 

 

Mazewski

Mazowski

Mazewo

Wielkie, Małe

Niedźwiadna

Grabie

 

Męczkowski

Męćkowski

Męczki-Sulkowo

 

Wizna

Kościesza

 

Mieczkowski

 

Mieczki

1) Czarne, Szczepanowskie; 2) Sucholaski

1) Przytuły,

2) Romany

Abdank

 

Mikucki

 

Mikuty

 

Słucz

Ślepowron

 

Milewski

 

Milewo-Skiejtowstok

 

Wąsosz

Ślepowron

 

Moczarski

 Mocarski

Mocarze

Budne, Dziubiele, Stare, Bartki, Samełki, Zabłotne, Trojanki

Burzyn

Łada

 

Modzelewski

 

Modzele

1) Bielino;

2) Kiernoski, Wądołowo

1) Wąsosz,

2) Białaszewo

Modzele

 

Mroczkowski

 

Mroczki-Kamiennystok

 

Przytuły

Kościesza

 

Mścichowski

 

Mścichy

1) Brzozowo,

2) Jeglówka, Pieniążki

1) Białaszewo,

2) Radziłów

Ślepowron

 

Niebrzydowski

 

Niebrzydy

 

Słucz

 

 

Niecikowski I

Miecikowski

Nieciki-Kamiennystok

 

Słucz

Ślepowron

 

Niecikowski II

 

Niećkowo

 

Wąsosz

Grabie

 

Niedzwiedzki I

 

Niedźwiadna

 

Niedźwiadna

Przerowa

 

Niedzwiedzki II

 

Niedźwieckie-Lodwigowlas

 

Wąsosz

Abdank

 

Nieławicki

 

Nieławice

Boleścino, Mrówki

Wizna

Trzaska, Lubicz

 

Niewodowski

 

Niewodowo

 

Drozdowo

Modzele

 

Obrycki

 

Obryte

Obrytki

Romany

Ślepowron

Klarczyk, Ambrozik

Olszewski

 

Olszewo

Olszewko

Romany

Rawicz

 

Olszyński

 

Olszyny

 

Drozdowo

Cwalina

 

Orlikowski

 

Orlikowo

 

Jedwabne

Trzaska, Abdank

 

Pieniążek

 

Pieniążki

1) Zalesie;

2) Rydzewo

1) Romany,

2) Słucz

Głowa Bawola

 

Pieńkowski

 

Pieńki

1) Borowe, Głodowo, Grodzisko;

2) Byliny

1) Dobrzyjałowo, 2) Przytuły

Okuń

 

Polkowski

 

Karwowo-Polkowo

 

Jedwabne

Trzaska

 

Popowski

 

Popowo-Pruskiestany

 

Grajewo

 

 

Przestrzelski

 

Kucze-Przestrzele

 

Jedwabne

Ślepowron

 

Przyborowski

 

Przyborowice

Wielkie, Małe, Andrychy

Grabowo

Grzymała

 

Raciborski

 

Racibory

Dobroniewo, Jurgi

Przytuły

Kościesza

 

Rakowski I

 

Rakowo

Boginie, Czachy

Drozdowo

Trzywdar

 

Rakowski II

 

Rakowo-Kienstutowbród

 

Wąsosz

Grzymała

 

Ramotowski

 

Ramoty-Czarnystok

 

Romany

Rawicz

 

Rogowski

 

Pluty-Rogowe

 

Przytuły

Kuczaba

Siejka, Kubeł, Zbrzeźniak

Roman

 

Romany

 

Romany

Ślepowron

Tylko w XV w.

Potem przyjęli nazwiska

Mikuckich, Cyprskich,

Obryckich, Kiliańskich.

Rosochacki

 

Rosochate

 

Romany

Prus III

Tylko w XV w.

Rostkowski

 

Rostki

1) Iłowo, Duże, Jarnołty, Kotowo, Dąbrowa, Boguszki;

2) Borowe, Świdrówostrów

1) Jedwabne,

2) Romany

Szeliga

 

Różyński

 

Flesze-Rożyńsko

 

Grajewo

Półkozic

 

Rutkowski

 

Rutki

1) Zaborowo;

2) Nory

1) Wizna,

2) Burzyn

Bończa

 

Rybiński

 

Koty-Rybno

 

Grajewo

 

 

Rydzewski

 

Rydzewo

Pieniążek, Szlacheckie, a Wissa

Słucz

Suchekomnaty

 

Samborski

Szymborski

Sambory

 

Wizna

 

 

Siennicki

 

Siennickie

 

Białaszewo

 

 

Siwkowski

 

Siwki

 

Romany

Abdank

 

Słucki

 

Słucz

 

Słucz

Dołęga

 

Sulewski I

 

Sulewo-Kownaty

 

Wąsosz

Suchekomnaty

 

Sulewski II

 

Sulewo-Prusy

 

Wąsosz

Prus

 

Supiński

Szupiński

Supy-Gręska

 

Przytuły

Lubicz

 

Szczuka

 

Szczuki

Falisławy, Marciny, Litwa, Barany, Skaje, Piotrowe, Pawełki

Wąsosz

Grabie

 

Szymanowski

 

Szymany

 

Słucz

Prus

 

Ślesiński

Śleszyński

Ślasy

Gręska, Czachy

Przytuły

Grzymała

 

Świderski

 

Świdry

1) a Wissa;

2) Dobrzyca

1) Wąsosz,

2) Grabowo

Ślepowron

 

Święcieński

Świączyński

Święcienin-Korzeniec

 

Radziłów

Suchekomnaty

 

Taraskowski

 

Taraskowo

 

Wizna

 

 

Truszkowski

 

Truszki

 

Drozdowo

Drogosław ?

 

Trzaska

 

Trzaski

 

Przytuły

Grzymała

 

Waga

 

Wagi

Drożęcin, Gnaty

Przytuły

Prus I

 

Wądołowski

 

Koniecki-Wądołowo

 

Burzyn

Brudne Misy

 

Wiązownicki

 

Wiązownica

 

Słucz

Ślepowron

 

Wierciszewski

 

Wierciszewo

 

Wizna

Bielizna

 

Wierzbowski

 

Wierzbowo

 

Wąsosz

 

 

Wityński

 

Witynie

 

Jedwabne

 

 

Wojsław

 

Wojsławy

Turzałąka, Wielkie, Wojsławki

Wąsosz

Przerowa

 

Wyrzykowski

 

Wyrzyki

 

Drozdowo

Ślepowron ?

 

Zaborowski

 

Zaborowo-Goła Biel

 

Wąsosz

Dąbrowa

 

Zagroba

 

Zagroby

 

Przytuły

Zagroba

 

Zakrzewski

 

Zakrzewo

 

Słucz

 

 

Zaleski

 

Zalesie

 

Wąsosz

Trzaska

 

Załuska

Załoszka

Załuski

 

Niedźwiadna

 

 

Żebrowski

 

Żebrki

 

Grabowo

Półkozic

 

Żelechowski

 

Żelechy

 

Drozdowo

Ślepowron

 

 

Źródła:

AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego, sygn.66 k.1-135.

Regestr pogłównego prowincji wielkopolskiej w 1676 r., Biblioteka Narodowa, Mf.1856.

Franciszek Czajkowski "Regestr diecezjów", ok.1781, Biblioteka Narodowa, Mf.7679.

Bartosz Paprocki "Herbarz rycerstwa polskiego", Kraków 1584.

Kacper Niesiecki "Herbarz Polski", wydanie II, Lipsk 1839-1845.

Wojciech W. na Wielądkach Wielądko "Heraldyka czyli opisanie herbów szlachty polskiej", Warszawa 1792-1798.

Adam Boniecki "Herbarz Polski", Warszawa 1899-1913.

Seweryn hr. Uruski "Rodzina. Herbarz szlachty polskiej", Warszawa 1904-1938.

Teki Włodzimierza Dworzaczka 1.2.0. CD-ROM, Kórnik 1997.

Czesław Brodzicki "Początki osadnictwa Wizny i ziemi wiskiej na tle wydarzeń historycznych w tym regionie Polski (do 1529 roku)", Warszawa 1994.

"Słownik geograficzny Królestwa Polskiego", Warszawa 1880-1902.