Jan Ostrowski (1891 – 1962)

Jan Ostrowski ur. się 15.05.1891 w Wąsoszu w rodzinie Aleksandra i Józefy z Pianków. W dniu 16.12.1904 r. w wieku 40 lat zmarł ojciec. Matka pozostała z trzema dorastającymi synami: Adamem 16 lat, Janem 13 lat i Bolesławem 10 lat. Postanowiono, że na gospodarstwie pozostanie najstarszy z synów, natomiast młodsi po uzyskaniu pełnoletności wyruszą do pracy za ocean. Wiosną 1910 r. w wieku 18 lat rodzinny dom opuszcza Jan. W dniu 2.07.1910 wypłynął z portu Bremen (Morze Północne) statkiem o takiej samej nazwie, by po 11 dniach podróży w dniu 13.07.1910 dotrzeć do New Yorku. Podróż opłacił kuzyn Paul Ginter - emigrant z Ławska, mieszkający w New Prague stan Minnesota.  Miasto New Prague (2007 r. – 7 tys. mieszkańców) znajduje się w dwóch powiatach Scolt (siedz. Shakopee) i Le Sueur (siedz. Le Center). Ze względu na czeskie pochodzenie pierwszych osadników nazwa miasta pochodzi od stolicy Czech. Około 20 % mieszkańców Nowej Pragi posiada czeskie korzenie, a 5,5 % mieszkańców mówi po czesku.

Podobnie Bolesław w  wieku 18 lat w dniu 23 maja 1913 r. wypłynął z Hamburga statkiem Cleveland pływającym pod banderą niemiecką na trasie Hamburg – New York. Cleveland przybył do New Yorku po 13 dniach podróży w dniu 4 czerwca 1913 r. Podróż Bolesława opłacił kuzyn Michał Świderski mieszkający w Siracuse N.Y. Bolesław przebywał w USA 16,5 roku. Przed powrotem do kraju mieszkał w South River (Południowa Rzeka) NJ, miejscowości położonej w hrabstwie Middlesex w stanie New Jersey. Przed świętami Bożego Narodzenia w dniu 19.12.1929 r. przeszedł kontrolę graniczną w porcie pasażerskim  w Gdyni.

Jan po przybyciu do USA zatrudnił się i zamieszkał u sąsiada Ginterów, farmera Thomasa Moore, właściciela 160 akrów ziemi. Obok swoje gospodarstwo posiadał Andrzej Henryk Pianko (zięć Ginterów), rodzony brat matki Jana. Po śmierci Andrzeja w 1927 r. Jan zapewne pomagał owdowiałej ciotce w pracy na gospodarstwie i w wychowywaniu 11 osieroconych dzieci.

W okresie I-ej wojny światowej Jan został powołany do Armii Stanów Zjednoczonych. Już wtedy posiadał obywatelstwo USA. Służył w 42 Dywizji Piechoty (42 ID – 42 Infantry Division) utworzonej w sierpniu 1917 r., kilka miesięcy po przystąpieniu USA do I wojny światowej. W listopadzie 1917 r., 42 Infantry Division został wysłany do Francji. Wziął udział w czterech głównych operacjach na froncie zachodnim przeciwko Niemcom:

Champagne – Marne (15 – 18 VII 1918);

Aisne – Marne(18 VII – 6 VIII 1918);

Saint Mihiel (12 – 16 IX 1918);

Meuse – Argonne (26 IX – 11 XI).

Po 264 dniach walki 42 Infantry Division zakończył swoją misję w Europie. Janowi nie było dane postawić stopy na ojczystej ziemi, którą bardzo kochał, a której nigdy już nie zobaczył. W czasie II wojny światowej w dniu 13.01.1942 r.  został zwerbowany do Air Corps (Korpus Przeciwlotniczy) w Fort Snelling Minnesota, gdzie szkolono żołnierzy i pracowników wojska m.in. w zakresie nauki języka japońskiego. Pod koniec wojny stary fort został przekazany pod Administrację Weteranów. W 1939 r. wydzielono cześć terenu fortu na Cmentarz Narodowy.

U schyłku swego życia Jan mieszkał w stanie Minnesota, powiat Hennepin w miasteczku Minnetonka. Pracował w Fabryce Maszyn Rolniczych (Farm Mach. Mfg.). Nigdy się nie ożenił. Zmarł 21.04.1962 na raka jelita grubego po 8 miesiącach pobytu w hospicjum (Dom Pielęgnacji) w Hopkins. Pochowany został jako weteran wojenny obu wojen światowych na cmentarzu National Cemetery w Fort Snelling Minnesota. Cmentarz National Cemetery w Fort Snelling Minnesota kryje prochy wielu znanych osób i żołnierzy Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych ze stanu Minnesota (180.000 osób).

Opracował Adam Ostrowski

Giżycko 2011